بازداشت بیش از مهلت مقرر قانونی
آیا طبق ماده 242 و 302 ق.آ.د.ک مصوب سال 1392 قرار تامین کیفری منجر به بازداشت متهم که بیش از دو سال در جرایم خاص (که متضمن سلب حیات) و بیش از یک سال در سایر جرایم تحت بازداشت بوده امکانپذیر است یا خیر؟ آیا فقط شامل بازداشت موقت است یا شامل سایر قرارها میشود؟ به عبارت دیگر آیا امکان بازداشت بیش از مهلت مقرر قانونی امکانپذیر است یا خیر؟
اولاً؛ حداکثر مدت قرار بازداشت موقت در جرایم موجب مجازات سلب حیات، دو سال و در سایر جرایم، یک سال است و در جرایم موجب مجازات سلب حیات، مانند قتل عمدی پس از انقضای مهلت بازداشت موقت، امکان ادامه بازداشت متهم با قرارهای کفالت و وثیقه در صورت عدم معرفی کفیل یا تودیع وثیقه وجود دارد. ثانیاً؛ مقصود مقنن در وضع مقررات ذیل ماده 242 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 و اصلاحات و الحاقات بعدی، مبنی بر عدم بازداشت متهم بیش از حداقل حبس مقرر در قانون، آزادی بلاقید نیست،
زیرا برابر مواد 217 و بعد قانون فوقالذکر، متهم مادام که دلایلی دال بر ارتکاب جرم علیه وی وجود دارد، باید تحت قرار تامین کیفری باشد، اما هرگاه وی در حد نصاب مقرر در ذیل این ماده در بازداشت باشد، بازپرس باید قرار تامینی را که منتهی به بازداشت شده است با توجه به وضعیت وی به نحوی تخفیف دهد که زمینه آزادی وی فراهم شود. بدیهی است قرارهای التزام موضوع بندهای الف تا ث ماده 217 قانون مارالذکر، به طور طبیعی زمینه آزادی متهم را فراهم میسازد و اگر وی از پذیرش آن امتناع کند، ضمانت اجراهای مقرر در تبصره یک ماده 217 قانون یاد شده اعمال میگردد. بنابراین نظریه اقلیت قضات محترم دادگستری شهرستان ماهدشت استان البرز در نتیجه مورد تایید است.
با توجه به تصریح ماده 242 ق.آ.د.ک امکان بازداشت در جرایم موضوع ماده 302 ق.آ.د.ک بیش از 2 سال و در سایر جرایم بیش از یک سال نیست و تنها شامل بازداشت موقت نمیباشد و شامل کلیه قرارهای تامینی منجر به بازداشت است و امکان بازداشت بیش از مهلت قانونی نمیباشد. دلیل مهم این نظریه هم تصریح ماده 242 قانون مذکور و هم اصل تسریع در رسیدگی تحقیقاتی و همچنین فرد متهم است و هنوز محکومیتی حاصل ننموده است و ماده 242 قانون در مقام تکمیل ماده 217 و محدود کننده دامنه آن است.
با توجه به ماده 217 ق.آ.د.ک اعمال ماده 242 ق.آ.د.ک موجب عدم تناسب قرار تامینی با ضرر و زیان وارده است و ماده 217 ق.آ.د.ک در مقام این است که صدور قرار تامینی با توجه به دلیل کافی صادر میکند و ماده 217 و 219 ق.آ.د.ک دلالت بر تامین حقوق بزهدیده دارد که در تمام قرارها باید رعایت شود و تعارض بین دو ماده تعارض بین دو ادله است و جمع بین دو ماده ترجیح بلامرجح است. امکان بازداشت بیش از مهلتهای تعیین شده تحت قرار بازداشت موقت امکانپذیر نمیباشد اما با تبدیل قرار بازداشت موقت به قرار وثیقه یا کفالت و بازداشت متهم به دلیل عجز از تودیع وثیقه یا کفالت بیش از مهلت قانونی مانعی ندارد.
نظر شما