خسران سیاست نفتی عربستان در سایه سرسپردگی به آمریکا

به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل خبرگزاری فارس، پایگاه خبری سعودی لیکس در یادداشتی با عنوان «نفت و معضل عربستان سعودی..مشکل در وابستگی به آمریکاست» به موضوع تنش در روابط عربستان و آمریکا بر سر کاهش تولید نفت اوپک پلاس پرداخت و تاکید کرد، تا زمانی که ریاض سرسپرده آمریکاست، از گرانی نفت هم نفع نمی‌برد.

ائتلاف اوپک پلاس که از اعضای سازمان کشورهای تولیدکننده نفت و متحدانش از جمله روسیه تشکیل‌شده است، هفته پیش در مورد کاهش دو میلیون بشکه‌ای تولید به توافق رسید.

در یادداشت سعودی لیکس آمده است: سیاست‌های عربستان در مورد سطح تولید نفت معضلی تاریخی را پیش روی این کشور قرار می‌دهد و ناظران تأکید می‌کنند که این امر عمدتاً به دلیل وابستگی خاندان حاکم آل سعود به ایالات متحده طی چند دهه اخیر است.

این موضوع پس از تصمیم عربستان سعودی در نشست هفته پیش اوپک پلاس  مبنی بر کاهش تولید نفت این کشور بیشتر خودش را نشان داد؛ به ویژه که بحران انرژی در آمریکا و اروپا با نزدیک شدن به زمستان وخیم‌تر شده و تداوم تورم جهانی نیز اثرات وحشتناک خود را بر اکثر کشورهای جهان بر جای گذاشته است، بدون اینکه  هیچ نشانه‌ای از نزدیک شدن به پایان جنگ روسیه و اوکراین وجود داشته باشد.

سعودی لیکس آورده است: بر کسی پوشیده نیست که تصمیم برای کاهش تولید، قیمت نفت را افزایش می‌دهد و این امر تأثیر مثبتی بر بودجه عربستان خواهد گذاشت و نقدینگی لازم را برای پروژه‌های توسعه‌ای فراهم می‌کند؛ اما مسلم است که تصمیم برای کاهش تولید مستقیماً به نفع شهروندان عربستان سعودی نخواهد بود، زیرا قیمت نفت ماه‌هاست بالا بوده است، اما بر خلاف وعده‌های مستمر دولت سعودی نه حقوق‌ها و فرصت‌های شغلی افزایش یافته و نه مالیات بر ارزش افزوده لغو یا کاهش یافته است.

در عوض، مازاد مالی عربستان تنها به پروژه‌های میلیاردی «محمد بن سلمان»، ولی عهد سعودی اختصاص می‌یابد که در چارچوب چشم انداز اقتصادی ۲۰۳۰ اوست که چشم اندازی مبهم و تاریک است.

در ادامه یادداشت آمده است:  به واقع، مفهوم قدرت کشورها با چندین موضوع مرتبط است که تفکیک آنها از یکدیگر دشوار است، به ویژه با توجه به نقشه درهم تنیده روابط و اتحادهای بین‌المللی که با وقوع جنگ‌ها و بحران‌ها بیشتر هم شده است.

بی تردید یکی از نقاط قوت عربستان سعودی اقتصاد آن است که از نفت آن به دست می‌آید و این کشور از بدو تأسیس بر سیاست «نفت در برابر امنیت» تکیه کرده است.

گاو شیرده تهدید به کتک می‌شود

این مفهوم به این معنی است که آل سعود در ازای تعهد آمریکا برای حفاظت از امنیت عربستان سعودی تامین نیازهای جهانی نفت را تضمین می‌کند و این همان چیزی است که به عربستان اجازه داد تا با توجه به ثبات امنیتی تامین شده آن  توسط آمریکا، راه را برای پیشرفت خود هموار کند. بارزترین نمونه آن استفاده ملک فهد از نیروهای آمریکایی برای حفاظت از عربستان سعودی در جریان حمله صدام به کویت است.

از سوی دیگر عدم پایبندی عربستان سعودی به تعهدات نفتی خود ممکن است منجر به عدم پایبندی آمریکا به تعهدات امنیتی و نظامی خود شود، زیرا آمریکا اولین صادر کننده سلاح به عربستان سعودی است.

سامانه‌های پدافند هوایی پاتریوت خط دفاعی اول عربستان است. بسیاری از شرکت‌های تعمیر و نگهداری نظامی در عربستان، آمریکایی هستند و هزاران نظامی آمریکایی در پایگاه‌های عربستان سعودی هستند.

سعودی لیکس نوشت:هر چه بیشتر به منافع اقتصادی آمریکا لطمه وارد شود، فشار بیشتری بر عربستان سعودی خواهد داشت که ممکن است به انصراف از حمایت نظامی از عربستان سعودی هم برسد، همان طور که رئیس روابط خارجی سنا خواستار تعلیق فوری همکاری آمریکا با عربستان شد و این فقط حرف نخواهد بود، زیرا سنا می تواند فروش سلاح به کشوری خارجی را وتو کند.

برای مثال، خروج سیستم‌های دفاعی آمریکا از عربستان سعودی، اثرات فاجعه‌باری بر میادین نفتی این کشور خواهد داشت، به‌ویژه که آتش‌بس در یمن هم تمدید نشده و جنبش الحوثی تهدید کرده که شرکت‌های نفتی در عربستان سعودی را هدف قرار می‌دهد.

در این یادداشت آمده است: با وجود اینکه عربستان برخی تسلیحات خود را از سایر کشورها نظیر آلمان، روسیه و چین وارد می‌کند، با این حال، تنها بخش کوچکی از نیازهای نظامی آن را پوشش می دهد.

در این یادداشت با اشاره به اینکه عربستان در یافتن جایگزین برای تجهیزات نظامی ایالات متحده هم با مشکل مواجه خواهد شد، آمده است: برخی کشورها تمایلی به تقابل احتمالی با آمریکا در نتیجه صادرات سلاح به عربستان سعودی ندارند و حتی روسیه که رقیب آمریکاست به دلیل اینکه در جنگ با اوکراین به سر می‌برد و نیاز به سلاح دارد نمی‌تواند جایگزین آمریکا در تامین سلاح سعودی‌ها باشد.

سعودی لیکس افزود: در این بین احتمال پاسخ نظامی مجدد جنبش الحوثی به تاسیسات نفتی عربستان سعودی نظیر آنچه در ۲۰۱۹ رخ داد وجود دارد، اتفاقی که موجب توقف ۵۰ درصدی صادرات شرکت نفتی آرامکو عربستان سعودی شد و درآمدهای نفتی آن (به صورت سه ماهه) ۲۴.۶ درصد کاهش یافت.

نویسنده با بیان اینکه سناریو بمباران تأسیسات نفتی عربستان سعودی خسارات هنگفتی به این کشور وارد می‌کند و شریان اقتصاد نفتی این کشور را تهدید می‌کند، گفت: در این صورت است که آل سعود مجبور می‌شود بار دیگر تسلیم آمریکا شود، تا از طرف آن حفاظت شود یا مجبور به امتیازدهی بیشتر به جنبش الحوثی می‌شود تا مانع حملات آن شود و در دو حالت عربستان، موقعیت قوی خود را از دست داده است.

سعودی‌لیکس آورده است: اعزام یک هیات از عربستان سعودی به صنعاء با وجود اینکه گفته شده به دلیل بررسی پرونده اسراست، اما می‌تواند اقدام پیش دستانه محمد بن سلمان، برای رفع مشکلات خود با جنبش الحوثی باشد تا در مورد اینکه تاسیسات نفتی آن مورد حمله جدیدی قرار نمی‌گیرد، اطمینان خاطر پیدا کند و بتواند اهرم فشار خود علیه آمریکا را نگاه دارد؛ اما این تحرکات خسارت سنگینی برای عربستان سعودی خواهد داشت، زیرا جنبش الحوثی در این حالت امتیاز  بیش‌تری خواهد گرفت.

بر اساس این یادداشت، استفاده عربستان سعودی از پرونده اقتصادی  بدون پایه و اساسی محکم یا پیوند دادن آن به  پرونده‌های دیگر، ریسک بزرگ و نوعی بازی با آتش محسوب می‌شود؛ زیرا کشورهای بزرگ اجازه نخواهند داد به منافع آنها آسیب جدی وارد شود و ابزارهای فشاری که آنها علیه شخص بن سلمان دارند، بسیار است.

نویسنده با بیان اینکه اتکای عربستان سعودی به روسیه هم بیهوده است،گفت: روسیه هم در تعامل با سعودی‌ها  منافع خود را بالاتر از هر چیز می‌داند و هرگونه تغییر در موازنه قوا یا مذاکرات، عربستان سعودی را تنها خواهد گذاشت و حتی اتکای عربستان سعودی به کشورهای اوپک هم بی فایده است.

راه حفظ امنیت و اقتصاد عربستان

بر این اساس، عربستان سعودی راهی برای حفظ امنیت و اقتصاد خود نخواهد یافت جز از طریق ایجاد ائتلاف‌هایی مستحکم و مشارکت واقعی با محیط عربی و اسلامی خود که از این پس به دور از وابستگی به آمریکا و روسیه  می‌تواند آغاز کند.

سعودی لیکس نوشت: این حقیقت است که همگرایی ایدئولوژی‌ها، علایق و دیدگاه‌ها بین کشورهای منطقه فرصت‌های همکاری را افزایش می‌دهد  و یک اردوگاه شرقی با تصمیم و حاکمیت مشترک ایجاد می‌کند.

در پایان این یادداشت آمده است: محاسبات عربستان سعودی روی نفت و بحران انرژی به باخت منجر می‌شود و پیامدهای آن پس از مدتی برای عربستان سعودی و شخص بن سلمان سنگین خواهد بود؛ کما اینکه سیاست استفاده از زبان تند یا توجیه‌گری هم چرخ تحریم‌های احتمالی را از چرخش بازنمی‌دارد و عربستان سعودی را در دایره ضعف و انتقاد جهانی نگه می‌دارد.

پایان پیام/