ملاک عمد و غیر عمد بودن در جراحات (رانندگی)
در پرونده ای خودرویی در خیابان درحال حرکت بوده است و حسب قرائن پرونده خودرو حرکات مارپیچ داشته است و دست سرنشین خودرو بیرون بوده است و دست ایشان به صورت شکات (که دو خانم بوده و در کنار خیابان ایستاده بوده اند) برخورد می کند و دلیلی دراین خصوص در پرونده وجود ندارد، لذا این صدمه را بایستی عمدی حساب کنیم یا غیرعمد؟
تشخیص عمدی یا غیر عمدی بودن جنایت امری موضوعی و ناظر بر مورد خاص خود است که با توجه به اوضاع و احوال حاکم بر هر قضیه و دلایل موجود قابلیت انطباق و احراز را دارد و توسط مقام قضایی رسیدگی کننده صورت می پذیرد.
حمل تامل بر ایراد ضرب و جرح عمدی در مسئله قضائی است و در تحلیل اقدام سرنشین و راننده مراتب زیر را قابل بیان می دانیم و به جرائم دیگری که قابل اثبات است دراین مجال نظری نداریم.
ماقبل از اشتهاد در موضوع نباید به اجتهاد در حکم بپردازیم، از این رو درعناصر شناسی رویداد عناصر رویداد عناصر زیر قابل بازشناسی است که از نظر همکاران محترم می گذارنیم:
1) اوضاع واحوال محیط برموضوع مبین این مهم است که راننده خودرو با حرکات نمایشی و حرکت به سمت بزه دیده در تکوین حادثه نقش داشته 2) سرنشین خودرو با بیرون آوردن دست خود و اصابت به بزه دیده صدمات و جراحات را موجب شده 3) اقدام همزمان راننده و سرنشین خودرو و تحقق حادثه در ارتباط با این اقدام همزمان. 4) براساس معیار احتمالات و با ملاحظه در بند3 این احتمال متصور است که سرنشین و راننده به هماهنگی جهت اقدام علیه بزه دیده رسیده اند و این معیار و اوضاع و احوال محیط برموضوع در احراز قصد و عمد راننده و سرنشین موثر در مقام وحمل توجه است، این تاکید ما با این تحلیل که قصد از امور ذهنی و درون ذاتی است و جهت افراز آن
اولاً: اقرار و شهادت شهود باید باشد که در ما نحن فیه این ادله اثبات منتفی است
یا دوماً: به قرائن قضایی استناد نماییم که در مسئله تحت بررسی، اوضاع و احوال محیط بر موضوع و معیار احتمالات که به آن اشاره شد تایید می گردد.
حال سوال زیر را به ذهن بسپارید: آیا اگر حرکت راننده به سمت بزه دیده صورت نمی گرفت حادثه تکوین می یافت؟ پاسخ ما این است که راننده با حرکت به سمت بزه دیده درحادثه نقش داشته درنتیجه: اولاً: اقدام سرنشین خودروی عمدی بوده
ثانیاً: اقدام راننده با توجه به نحوه اقدام، گستره نقش اخلاقی و اجتماعی عمل وی، اوضاع و احوال محیط بر موضوع و معیار احتمالات و اینکه تقصیر انجام شده از سوی راننده از بین کیفیت های تقصیر که عبارتند از:
1)تقصیر سبک 2) تقصیر سنگین 3) تقصیر غیر قابل بخشایش 4) تقصیر نزدیک به عمد 5) تقصیر عمدی در دامنه تقصیر نزدیک به عمد و عمدی می گنجد که درحقوق کیفری این 2 کیفیت، عمد دانسته می شود. لذا انتساب وصف عمدی بودن به کیفیت اقدام راننده قابل استنباط است.
با توجه به اینکه احراز عمد متناسب با اجزای رکن روانی در جرائم عمدی نیازمند اثبات توسط مقام قضایی می باشد و در ما نحن فیه با توجه به شرایط اوضاع و احوال و توجهاً به نوع جراحاتهای مندرج در برگه های پزشکی قانونی نوعی بی احتیاطی و بی پروایی توسط (عاملین جراحت) محرز است
لذا آنچه متیقن است تقصیر نامبردگان می باشد که در ما نحن فیه باتوجه به نقش هر دو نفر یعنی راننده و سرنشین در وقوع حادثه باتوجه به قواعد اولیه مسئولیت مدنی و رابطه انتساب عرفی در چارچوب ماده 526 ق.م.ا که اجتماع سبب و مباشر را مطرح می نماید مسئولیت نامبردگان قابلیت بحث می باشد که در این پرونده رفتار سرنشین، مباشرت می باشد و رفتار راننده، سبب می باشد. درخصوص مسئولیت راننده 2 گزینه مطرح می باشد:
اقدام راننده اگر شرایط رکن مادی بزه بی احتیاطی رانندگی منجر به صدمات در کلمه شبه عمدی باشد نسبت به مسئولیت وی براساس مواد 717 و 714 متناسب با نوع جراحت برخورد می شود.
درغیر اینصورت رفتار وی در چارچوب بند پ 291 ق.م.ا برخورد می شود. بدیهی است اجتماع مباشر و نوع مسئولیت آنها براساس نظام زمان سهمی یا زمان تقسیم می باشد.
نظر شما