اثبات زوجیت و مطالبه مهریه بدون عقدنامه کتبی

نظر اکثریت

هر چند گواهی گواهان خواهان بر میزان مقرر قانونی در ماده 230 قانون آیین دادرسی مدنی نمی باشد ولیکن ماده 1258 قانون مدنی دلایل اثبات دعوا را احصاء نموده است که عبارت از اقرار – اسناد کتبی – شهادت – امارات – قسم می باشند؛ آیین دارسی مدنی در خصوص ترکیب شهود پرداخته است ولیکن مقررات آیین دارسی مدنی نافی آن نمی باشد؛ اگر در موردی دلایل و شهود به نصاب قانونی ابراز نشده دادگاه نتواند از امارات کمک بگیرد دادگاه به استناد ماده 1258 قانون مدنی و 199 قانون آیین دادرسی مدنی این اختیار را دارد تا نسبت به سایر دلایل اثبات دعوی من جمله امارات توجه نماید. در زمانی که خواهان شهود به میزان و نصاب قانونی آن به دادگاه تعرفه نکرده دادگاه رسیدگی کننده به دعوی می تواند به امارات (قانونی یا قضایی) مراجعه کند و با استناد از امارات در خصوص خواسته فوق الذکر اظهار نظر نماید؛ مضافاً اینکه قانون مدنی به تبعیت از فقه شیعه برای اثبات رابطه زوجیت فیمابین زوج و زوجه اعتقاد به اصل آزادی دلایل اثباتی دارد و در جهت اثبات رابطه زوجیت می توان به هر یک ادله عنوان شده در ماده 1258 جهت اثبات رجوع کرد؛ در نتیجه در ما نحن فیه دادگاه می تواند علاوه بر تحقیق از عاقد و فردی که گواهی بر اقرار داده سایر تحقیقات لازم در خصوص نحوه زندگی خواهان و متوفی (در زمان حیات) و غیره را به عمل آورده و مبادرت به صدور حکم نماید؛ البته لازم به ذکر است که در این خصوص چون زوج فوت نموده است به استناد مواد 278 و 279 خواهان علاوه بر ارائه ادله و امارات می بایست مبادرت به اداء سوگند نماید.

نظر اقلیت

به استناد ماده 278 و 279 قانون آیین دادرسی مدنی می گوییم دعوی بر میت با قسم باشد، ناظر به فرضی است که دلایل کامل می باشد؛ جهت دقت بیشتر بعد از تکمیل ادله خواهان باید سوگند اداء نماید، در خصوص اصل نکاح و دعوی مربوط به آن یک مقام ثبوت داریم یعنی اینکه فی الواقع عقد واقع شده یا خیر؛ و یک مقام اثبات داریم که باید طبق قانون آیین دادرسی مدنی (ماده 230 قانون آیین دادرسی مدنی) دلایل ابراز گردد؛ دعوی اثبات زوجیت دعوی غیرمالی است و وفق دیدگاه طرفداران نظام ادله قانونی حتماً خواهان باید دلایل مد نظر مقنن در ماده 230 قانون آیین دادرسی مدنی را ابراز نماید و الا دعوی خواهان به جهت عدم ارائه دلیل مدنظر مقنن محکوم به رد می باشد.