بررسی مصداق سوء استفاده از ضعف نفس نسبت به شخص معلول جسمی، گفتاری و حرکتی

نظر اکثریت

خیر مشمول این ماده نمی شود؛ زیرا شخص الف غیر رشید محسوب نمی شود و دایره شمول این ماده صرفاً اشخاص غیر رشید مورد حمایت مقنن قرار گرفته است. منشأ اختلاف نظر این ماده در خصوص دایره شمول آن نسبت به افراد رشید و غیررشید «ی» در کلمه شخصی است که به نظر می رسد «ی» نسبت است و در تایید این نظر اولاً دفاع قانونگذار از اشخاص معلول و رشیدی که در نتیجه هوی و هوس خود به دیگران نوشته یا سند التزام آور می دهند قابل توجیه نیست، زیرا انگیزه بسیاری از معاملات مشروع و قانونی هوی و هوس معامله کنندگان است. مثلاً داشتن ماشین خارجی فول امکانات شاسی بلند.

ثانیاً: عبارت حوائج شخصی افراد غیر رشید اضافه بنظر می رسد، زیرا در هر حال افراد غیر رشید نیز مشمول همان قسمت اول ماده که به همه اشخاص اعم از رشید و غیر رشید اشاره دارند می گردند.

ثالثاً: بخش انتهایی ماده که به دارندگان ولایت وصایت یا قیمومت اشاره کرده است می تواند قرینه ای باشد بر اینکه هدف مقنن در این ماده صرفاً حمایت از افراد غیر رشید بوده است. در خصوص قسمت دوم سؤال نظر همه ی همکاران این است که عقد صلح صحیح است زیرا وفق ماده 190 قانون مدنی کلیه شرایط صحت معامله را داراست.

نظر ابرازی

به نظر می رسد «ی» در کلمه شخصی «یای» وحدت است و می بایست هر گونه استفاده از ضعف نفس اشخاص اعم از رشید و غیر رشید را مشمول ماده 596 دانست، زیرا از نظر قواعد ادبی این تفسیر صحیح تر می باشد و اگر «ی» را در عبارت ضعف نفس شخصی «یای» نسبت بدانیم مرجع ضمیر او در عبارت “هوی و هوس او” مشخص نمی گردد و چون اصل را بر حکمت قانونگذار می گذاریم می بایست وفق الفاظ و نص ماده تفسیر نمود و در فرض سؤال نیز با اوضاع و شرایطی که بر شخص الف غالب است خارج از انصاف است که چنین خسرانی را متحمل شود و بنا به مراتب فوق صلح وی باطل است و شخص مقابل نیز مشمول ماده 596 می باشد.