اهلیت فضول برای طرح دعوا
شخصی به عنوان فضولی، ملک را به بیع معاوضهای فروخته و در قبال آن ملکی را که دارای سند ثبتی است خریداری کرده است پس از انجام عقد بیع مالک اصلی معامله را اجازه و تنفیذ کرده است، برای طرح دعوای الزام به تنظیم سند به طرفیت مالک ثبتی چه کسی (بایع فضولی یا ملک اصلی) میتواند اقدام کند؟
نشست قضایی (*4) مدنی: اصولاً معامله به مال غیر جز به عنوان ولایت یا وصایت یا وکالت نافذ نیست ولو اینکه صاحب مال باطناً راضی باشد. بنابراین معامله فضولی در صورتیکه از طرف مالک یا قائممقام وی تنفیذ شود صحیح است والا اثری ندارد و در معاملات فضولی که مورد تنفیذ مالک واقع شد درخواست الزام به تنظیم سند رسمی فقط از طرف مالک پذیرفته میشود.
شک نیست که مالک اصلی حق طرح دعوای الزام به تنظیم سند را دارد زیرا معامله برای وی انجام شده و سند نیز به نام وی منتقل میشود و اجازه مالک اصلی بر انجام معامله به منزله این است که خود وی معامله را انجام داده است. بنابراین، فضول حق طرح دعوا را ندارد و در واقع اهلیت قانونی برای اقامه دعوا ندارد و طبق ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی به لحاظ نداشتن اهلیت و سمت قانونی صلاحیت ندارد.
باید تفکیک و تفصیل قائل شد اگر بایع فضولی معامله را برای خود انجام داده است به این معنا که ملک دارای سند ثبتی در ملک او واقع و وارد شود و مالک اصلی هم این نوع معامله را اجازه دهد. بنابراین، زمین به ملک بایع فضولی داخل شده و مالک اصلی الان مالک نیست و اجازه هم بر میگردد به وقوع بیع برای بایع فضولی بنابراین چون مالک، بایع فضولی است او حق دارد طرح دعوا کند والا مالک اصلی صالح است.
نظر شما