نحوه تعزیر معاون در قتل عمدی و عدم قصاص مباشر

نظر اکثریت

با توجه به اطلاق تبصره 2 ماده 127 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 که بیان داشته: «در صورتی که به هر علت قصاص نفس یا عضو اجرا نشود، مجازات معاون بر اساس میزان تعزیر فاعل اصلی جرم مطابق بند (ت) این ماده اعمال می‌شود.» چنانچه در خصوص موضوع مباشر به هر دلیلی از جمله: اعتقاد به مهدورالدم بودن، صغر، جنون، قتل در فراش، قتل توسط وی و غیره قصاص نشود میزان تعزیر معاون براساس میزان تعزیر مباشر و مطابق با ماده 127 قانون مرقوم تعیین خواهد شد.

نظر ابرازی

باید بین مواردی که مباشر در قتل به علت اعلام رضایت اولیای دم یا مصالحه یا علل موضوعی (موجهه) مثل دفاع مشروع قصاص نمی‌شود با مواردی که مباشر، به علت علل شخصی (رافع مسئولیت) قصاص نمی‌شود تفکیک قائل شد در خصوص حالت اول، عدم قصاص مباشر بلاشک در حق معاون موثر است و معاون بر اساس میزان مجازات مباشر، تعزیر می‌شود اما در مواردی که به علل شخصی مباشر قصاص نمی‌شود مانند مواردی که مباشر با اعتقاد به مهدورالدم بودن مرتکب قتل گردیده است یا مباشر نوجوان باشد و حرمت عمل یا ماهیت جرم را درک نکند یا رشد و کمال عقلی وی احراز نگردد یا مباشر مجنون باشد یا مباشر مرتکب اشتباه شود معافیت مباشر، تاثیری در عمل معاون نخواهد داشت چرا که مباشر جرم به دلیل وجود یک صفت شخصی از تعقیب و محاکمه معاف گردیده است که مدلول ماده 129 قانون مجازات اسلامی مصوب 92 نیز موید این موضوع است. نتیجه اینکه در مواردی که مباشر به علل شخصی (رافع مسئولیت) از قصاص رهایی می‌یابد معاون بر اساس بند الف ماده 127 قانون ذکر شده تعزیر می‌گردد. (حبس تعزیری درجه دو یا سه)