جواز انتقال عین مرهونه توسط مالک عین بدون رضایت مرتهن

نظر اتفاقی

در ارتباط با موضوع مورد بحث، از جنبه کیفری اگر شخصی مال مرهونه را بدون تحصیل رضایت مرتهن و با قصد اغفال و فریب توأم با سوءنیت با انعقاد عقد، به غیر انتقال دهد و عمل وی به ضرر مالک یا متصرف باشد و عناصر متشکله جرم احراز گردد، در چنین صورتی موضوع از مصادیق ماده 674 قانون ‌مجازات اسلامی (تعزیرات) بوده و قابل مجازات خواهد بود. اما از نظر تحلیل حقوقی در صورتی‌که خریدار از مال مرهونه که در رهن بوده اطلاع داشته در این‌جا عمل فروشنده جرم نیست؛ البته با توجه به ماده 793 قانون مدنی و رأی وحدت رویه شماره 620 ـ20/8/76 هیأت عمومی دیوان‌عالی کشور ، معاملات راهن نباید منافی حق مرتهن باشد والا نافذ نخواهد بود. ممکن است راهن در ضمن عقد رهن یا به‌ موجب عقد علی‌حده مرتهن را در صورت عدم ادای قرض وکیل در فروش مال مرهونه (مورد وثیقه) بنماید، به هر حال با عنایت به مقررات قانون ثبت، از جمله ماده 34 قانون ثبت، مرتهن می‌تواند برای استیفای طلب و فروش مال مرهونه در مورد سند رسمی به اجرای ثبت و در مورد سند عادی، به دادگاه مراجعه کند. بنابراین، اگر راهن مالکیت مورد رهن را منتقل کند منافی با حق مرتهن است و مستفاد از مفاد ماده 34 مقرر قانون ثبت و ماده 229 قانون امور حسبی منع حقوقی دارد؛ اگرچه انتقال عین مرهون به حق مرتهن صدمه نمی زند.