اعتبار وصیت نامه ای که توسط شخص دیگری تحریر شده و به امضای متوفی رسیده
در صورتیکه وصیت به یکی از سه طریق: رسمی، سرّی و خودنوشت تنظیم نشود و موصی، وصیت خود را توسط یک نفر دیگر تحریر و امضا کند، اعتبار این وصیت¬نامه تا چه حد است؟
به موجب ماده 276 قانون امور حسبی یکی از اقسام وصیت¬نامه، وصیت¬نامه خودنوشت است که بر طبق ماده 278 همان قانون، در صورتی معتبر است که تمام آن به خط موصی نوشته شده و دارای تاریخ روز، ماه و سال به خط موصی و به امضای وی باشد. بنابراین، وصیت¬نامه خودنوشت که به خط موصی نباشد، به حکم ماده یاد شده از درجه اعتبار ساقط است و بدیهی است چنانچه همه وراث وصیت¬نامه خودنوشتی را که به خط موصی نبوده ولی به امضای او رسیده باشد را قبول داشته باشند، معتبر است و اگر یکی یا چند نفر از وراث این چنین وصیت¬نامه¬ای را نپذیرند، این وصیت¬نامه در مراجع رسمی پذیرفته نیست. در ماده 291 قانون امور حسبی چنین مقرر داشته است: «هر وصیتی که به ترتیب مذکور در این فصل واقع نشده باشد در مراجع رسمی پذیرفته نیست مگر اینکه اشخاص ذی¬نفع در ترکه به صحت وصیت اقرار نمایند.» وراثی که وصیت¬نامه را قبول دارند می¬توانند تنفیذ آن را از دادگاه درخواست نمایند تا دادگاه به موضوع رسیدگی و نسبت به آن قسمت که مورد پذیرش آنها است حکم قانونی صادر نماید. رأی وحدت رویه شماره 54 ـ 13/10/1351 هیأت عمومی دیوانعالی کشور و مقررات ماده 832 قانون مدنی، مؤید این معنی است.
این وصیت¬نامه حسب نص صریح ماده 291 قانون امور حسبی نسبت به سهم وراثی که مفاد آن را قبول دارند اعتبار دارد و قابل اجرا است. در خصوص وراثی که آن را قبول ندارند، ذینفع دادخواست تنفیذ می¬دهد و محاکم نیز باید رسیدگی و اتخاذ تصمیم نمایند و منظور از پذیرفته نشدن نسبت به سهم وراثی است که وصیتنامه را قبول ندارند؛ یعنی قبل از تنفیذ قابلیت پذیرش ندارد. نظریه شورای نگهبان و فتـوای حضرت امام خمینی (ره) در تحریـرالوسیله و رأی وحـدت رویـه شماره 54 ـ 13/10/1351 دیوانعالـی کشـور نیز مؤید مراتب فوق است.
حسب صراحت ماده 291 قانون امور حسبی، وصیت¬نامه مزبور فقط نسبت به سهم اقرارکننده نافذ است و اعتبار دارد و در مورد سایر وراث با توجه به قسمت صدر ماده 291 قانون امور حسبی اعتباری ندارد و محاکم نیز نمی¬توانند به دعوای تنفیذ وصیت¬نامه مزبور رسیدگی و حکم به تنفیذ آن درخصوص وراثی که قبول ندارند، صادر کنند.
نظر شما