نگاهی به وضعیت وکیل دادگستری و آزمون وکالت در کشور گرجستان

حرفه وکالت در کشور گرجستان از سال ۲۰۰۱ وارد دوره تازه‌ای شد و استقلال حرفه وکالت و استانداردهای بالای حرفه‌ای از این تاریخ تضمین بیشتری یافت.

به گزارش وکلاپرس، وکیل پیمان زمانی در یادداشتی از سابقه حرفه و نهاد وکالت در کشور گرجستان نوشت و درباره آزمون وکالت و شرایط ورود به این حرفه توضیحاتی ارائه داد.

تاریخ گرجستان نشان می‌دهد حرفه وکالت در این کشور دارای سنت دیرینه‌ای است. از سال ۱۸۶۰ وکلا جهت دفاع از حقوق موکلین خود در دادگاه‌ها ظاهر و با نام وکلای قسم خورده شناخته می‌شدند.

۱۱ نوامبر ۱۹۱۹ با اولین حکم مجلس مؤسسان گرجستان، اتحادیه وکلای دادگستری تأسیس گردید و بر همین مبنا انستیتوی وکلای قسم خورده و اتاق دادگاه منطقه تفلیسی لغو و شورای مستقلی از وکلای دادگستری تشکیل شد که به عنوان نقطه عطف شروع حرفه حقوقی مستقل گرجستان و امور وکالتی شناخته می‌شود.

آغاز حرفه وکالت مدرن گرجستان

حرفه وکالت مدرن گرجستان با تصویب «قانون وکالت» توسط پارلمان گرجستان در ۲۰ ژوئن ۲۰۰۱ آغاز شد و پایه محکمی برای تشکیل کانون وکلای گرجستان به عنوان یک نهاد حقوقی یکپارچه و مستقل ایجاد نمود که امروز با تضمین استقلال حرفه وکالت و استانداردهای بالای حرفه‌ای به حمایت از یک سیستم قضایی باکیفیت و معتبر در گرجستان به راه خود ادامه می‌دهد.

کشور گرجستان دارای رتبه ۶۱ در شاخص توسعه انسانی سال ۲۰۱۹ بوده و عضو سازمان ملل متحد، شورای اروپا، سازمان تجارت جهانی، همکاری اقتصادی دریای سیاه و سازمان دموکراسی و توسعه اقتصادی GUAM می باشد.

مطابق ماده ۳ قانون وکالت گرجستان، اصول حرفه وکالت براساس قانونمندی؛ آزادی و استقلال حرفه وکالت، برابری و عدم تبعیض وکلا، عدم مداخله دولت در حرفه وکالت، احترام و حمایت از حقوق و آزادی‌های وکیل و موکل‌، عدم جواز امتناع وکیل از دفاع، احترام به رازداری و رعایت اصول اخلاق حرفه‌ای توسط وکیل و … بنا نهاده شده است.

آزمون های وکالت در گرجستان

مطابق ماده ۱۰ قانون وکالت از شرایط مهم ورود به آزمون وکالت داشتن تابعیت گرجی و دارا بودن مدرک کارشناسی حقوق (چهار سال تحصیل) و فوق لیسانس حقوق – که توسط کمیسیون آزمون اعطا می‌شود و مستلزم یک سال تحصیل است- می‌باشند.

برگزاری آزمون وکالت به صورت عمومی یا تخصصی

آزمون وکالت در گرجستان بنا بر تقاضای متقاضی عمومی یا تخصصی برگزار می‌گردد. آزمون تخصصی به دو بخش مجزا الف) مدنی ب) جزا تقسیم می‌گردد.

مطابق بند ۳ ماده ۱۱ قانون وکالت، شخصی که در آزمون تخصصی قبول گردد پروانه وکالت، برای همان گرایش صادر و صرفاً حق اشتغال به حرفه وکالت در رشته مربوطه اعطا و مدت دوره کارآموزی به حساب کل مدت خدمت و تجربه حرفه‌ای او اضافه می‌گردد.

آزمون وکالت دو بار در سال برگزار و برنامه‌های آزمون، تاریخ و محل برگزاری مطابق بند ۷ ماده ۲۶ توسط هیئت اجرایی و مرکز آموزشی کانون وکلای دادگستری -که استراتژی آموزشی و قوانین برنامه انطباق حرفه‌ای را مشخص می‌نماید- تعیین و تصویب می‌گردد‌.

ذکر این مورد قابل توجه است که جهت پایین نیامدن کیفیت ارائه خدمات حقوقی توسط وکلای دادگستری و حفظ جایگاه و شأن حرفه وکالت و نیز ایجاد انگیزه‌ جهت ارتقاء دانش و مهارت و تخصص، پذیرش وکلا مانند کشور آذربایجان بسیار محدود و براساس دانش می‌باشد.

در اکثر کانون‌های وکلای کشورهای منطقه، آموزش کارآموزان بیشتر بر محور افزایش دانش و مهارت متمرکز گردیده است؛ در کانون وکلای گرجستان جدا از این امر به رشد شخصیت، شکل گیری خودآگاهی و رشد تفکر انتقادی یک وکیل با تاکید بر آموزش الزامات مدرن بازار کار و چالش‌های پیش روی جامعه وکالت تاکید شده است.

استخدام دستیار وکیل

مطابق ماده ۱۷ قانون وکالت گرجستان وکلا می‌توانند در حین انجام حرفه وکالت برای دریافت کمک فنی و … یک دستیار استخدام نمایند.

دستیاران وکلا در گرجستان دارای مهارت‌های تحلیلی، ارتباطی و متخصص در تشریفات قانونی و آماده‌سازی پرونده‌ها و تهیه پیش نویس اسناد حقوقی مانند دادخواست، درخواست، سوگندنامه و … نیز می‌باشند.

اما آنها نمی توانند در مراجع قضایی، و سایر ارگان‌ها و سازمانهای دولتی و انجمن‌های عمومی وکالت نمایند. مگر برای یک بار با حضور وکیل یا به دستور وی و براساس اجازه امضاء شده و تصدیق شده وکیل مربوطه میتوانند امور مربوط به پرونده مورد نظر در مراجع قضایی را انجام دهند

بیمه مسئولیت حرفه‌ای وکلای دادگستری در گرجستان

هر چند مطابق بند ۴ ماده ۳۸ قانون وکالت ، وکلا هیچ گونه مسئولیتی در قبال اظهاراتی کتبی یا شفاهی که در راستای دفاع از حقوق موکل انجام می دهند ندارند، اما مطابق ماده ۹ قانون وکالت، وکیل باید به منظور جبران خسارت مادی احتمالی مسئولیت حرفه‌ای، خود را بیمه نماید.

البته در بند ۴ ماده ۴۸ وکلا می‌توانند مسئولیت مدنی خود را در قبال موکل به دلیل قصور فاحش خود محدود نمایند. اما این محدودیت تنها در صورتی معتبر خواهد بود که موکل کتباً با آن موافقت نماید. در غیر اینصورت مطابق ماده ۳۶ در صورتی که یک وکیل مرتکب تخلف در انجام حرفه خود گردد، طبق روال عمومی تعیین شده توسط قانون گرجستان مسئول شناخته می‌شود.

محرمانه بودن رابطه حقوقی فی مابین وکیل و موکل

مطابق بند ۱ ماده ۱ منشور اخلاق حرفه ای وکلای دادگستری گرجستان مصوب ۱۵ آوریل ۲۰۰۶، وکلا در انجام فعالیت حرفه ای ، باید آزادانه و بدون بیم و هراس از اعمال هرگونه فشار از حقوق و منافع موکل دفاع نمایند.

وکیل باید همیشه در راستای منافع موکل خود عمل نموده و آن را بالاتر از منافع شخصی و سایر افراد قرار دهد. لذا وکلا صرفاً باید از قوانین گرجستان، هنجارهای حقوق بین‌الملل و اخلاق حرفه ای تبعیت نمایند.

همچنانکه در ایران حفظ اسرار حرفه‌ای، حق موکل و تکلیف اساسی وکیل است، در گرجستان نیز هر نوع اطلاعات ارائه شده توسط موکل به وکیل محرمانه بوده و استراق سمع و ضبط مکالمات وکیل و موکل توسط هر ارگان یا سازمانی غیرمجاز شناخته شده و ارتباط کتبی آنها نیز از تعرض مصون است.

تشویق وکیل در قانون وکالت گرجستان

کانون وکلای گرجستان جهت ایجاد انگیزش، پویایی و پیشرفت و نوآوری وکلای دادگستری و ایجاد حس مشارکت که به طور همزمان دربرگیرنده منافع کانون، وکیل و موکل باشد، مشوق ها و اشکال مختلفی برای خدمات حرفه‌ای ترسیم نموده است که به عنوان نمونه ارائه طرح و پروژه، تحقیق و توسعه، آموزش و نحوه تدوین و اجرای برنامه از سوی وکلا می تواند انرژی و زمان آنها را در راه توسعه کانون متمرکز نماید. لذا ماده ۳۷ قانون وکالت گرجستان اشکال و ضوابط خاصی را برای تشویق وکلای دادگستری پیش بینی نموده است.