نگاهی به ممنوعیت تشکیل موسسه حقوقی توسط غیر وکیل و چالش‌های آن در آمریکا

ایجاد و شراکت در موسسه حقوقی در کشور آمریکا صرفاً توسط وکلای دادگستری ممکن است؛‌ امری که فارغ از محاسنش در این کشور چالش‌هایی را در ارائه خدمات حقوقی ایجاد کرده است.

به گزارش وکلاپرس، طبق قواعد رفتار حرفه‌ای وکلا در ایالات متحده آمریکا غیر وکیل اجازه تأسیس موسسه حقوقی و شراکت با وکلا در این نهادها را ندارد. اما این رویه در سال های اخیر با چالش هایی مواجه شده و برخی ایالت‌ها به سمت تسهیل شراکت غیروکلا با وکلای دادگستری در مدیریت این موسسات رفته اند.

مشروح یادداشت رویترز در این زمینه را در ادامه مشاهده می کنید:

موسسات حقوقی با مالکیت افراد غیر وکیل در آمریکا

آیا قاعده ۵.۴ در مجموعه قواعد رفتار حرفه‌ای وکلا دچار تغییر خواهد شد؟

بر اساس قاعده ۵/۴ از مجموعه قواعد رفتار حرفه‌ای مربوط به حرفه وکالت، موسسات حقوقی از ارائه فرصت‌های مالکیت یا سایر فرصت های سرمایه گذاری به غیر وکلا منع شده اند.

با این حال، برخی از تحولات اخیر در چندین ایالت، از کاهش این محدودیت‌های طولانی مدت و پتانسیل ایجاد تغییرات چشمگیر در نحوه تأمین مالی این مؤسسات حقوقی خبر می‌دهد

قانون ۵.۴؛ قانون استقلال حرفه ای یک وکیل

قواعد استقلال حرفه‌ای کانون وکلای دادگستری آمریکا(ABA) نخستین بار در سال ۱۹۸۳ منتشر شد. در قسمت (الف) قاعده ۵.۴ بیان می‌شود:

« وکیل یا موسسه حقوقی نمی‌­تواند درآمد خود را با فردی غیر وکیل به اشتراک بگذارد … »

در حالی که در قسمت (ب) ذکر می­کند:

«وکیل اجازه شراکت با شخص غیر وکیلی که تمام فعالیت‌هایش مربوط به جوزه اجرای قانون(practice of law) می‌شود، ندارد.»

در زمانی که این قواعد نهایی شد و نسخه هایی از این قواعد توسط کانون های وکلای ایالتی به تصویب رسید، این محدودیت ها و سایر محدودیت ها برای مستقل نگه داشتن وکلا در مشاوره حقوقی و جلوگیری از ترجیح سودانگاری بر انجام وظیفه از سوی مالکان غیر وکیل، ضروری تلقی شدند.

چالش ها بعد از محدودیت های قاعده ۵.۴

پس از تصویب این قاعده توسط کانون های وکلای ایالتی، محدودیت‌های این قاعده تقریباً بلافاصله توسط موسسات حقوقی متعددی به چالش کشیده شد.

آن ها استدلال می کردند این قاعده آنها را از سرمایه گذاری غیر وکلا منع می کند و مانع نمایندگی در قبال موکلانی که دارای بودجه بیشتری بودند، می‌شود.

برخی دیگر استدلال کردند که قاعده مذکور از ارائه خدمات حقوقی ارزان قیمت توسط کلینیک های حقوقی تجاری جلوگیری می کند و دسترسی برابر به دادگاه و  دادگستری را کاهش می دهد.

علیرغم انتقادات موجود، هیچ‌کدام از این استدلال‌ها موفقیت‌آمیز نبود، و برای سالیان سال شهر کلمبیا تنها حوزه قضایی در آمریکا بود که در آن، تحت شرایط محدود، امکان مشارکت وکلا با غیر وکلا و حقوقدان برای راه‌اندازی و اداره موسسات حقوقی وجود داشت.

 بومی سازی قانون ۵.۴ در برخی ایالت ها

با این حال، در چند سال اخیر، دو ایالت نگاه تازه­ ای به نسخه­ ی بومی سازی شده ­ی قاعده ۵.۴ داشته ­اند و رویکردهای جدیدی را امتحان کرده ­اند.

ایالت یوتا

در آگوست ۲۰۲۰، کانون وکلای ایالت یوتا پروژه­ ای آزمایشی به وجود آورد و به غیر وکلا اجازه داد تا برای دریافت مجوز ارائه خدمات حقوقی به دفتر نوآوری خدمات حقوقی این کانون درخواست دهند.

تا مارس ۲۰۲۲، ۳۱ سازمان برای ارائه­ ی دامنه­ ی گسترده ­ای از خدمات شامل حقوق بازرگانی، مهاجرت، طلاق و موضوع جراحات فردی مورد تائید قرار گرفتند و پروژه­ ی آزمایشی از دو سال به هفت سال افزایش پیدا کرد.

ایالت آریزونا

به همین منوال، کانون وکلای ایالت آریزونا  قاعده ۵.۴ را کاملا حذف نمود و یک درخواست مجوز جدید برای ساختار تجاری جایگزین(ABS) به وجود آورد که تا حدی تحت مالکیت افراد غیر وکیل است. با این حال، هر ABS باید حداقل شامل یک وکیل برای ارائه خدمت به عنوان مشاور باشد.

دیگر ایالت‌­ها گام­‌های معتدل‌­تری برای توقف اجرای قاعده مذکور برداشته اند.

کالیفرنیا

به عنوان مثال، در ۱۸ فوریه ۲۰۲۱، دادگاه عالی کالیفرنیا اصلاحیه‌ای را در قاعده ۵.۴  تصویب کرد که امکان تقسیم درآمد به مدیران غیر وکیل موسسات غیر انتفاعی تحت قانون  IRS Rule 501(c)(3) را می‌داد.

ایالت ماساچوست

به همین منوال، در ایالت ماساچوست، یک موسسه حقوقی می­تواند درآمد­ها را با یک نهاد معاضدت حقوقی واجد شرایط(qualified legal assistance organization) تقسیم کند؛ در صورتی که شرایط به اشتراک­ گذاری درآمد کاملا با مشتری در میان گذاشته شود و توسط وی تائید گردد.

ایالت جورجیا

در ایالت جورجیا، وکلای دادگستری می توانند با موسسات حقوقی در سایر حوزه‌های قضایی همکاری کنند و درآمدشان را با آنها تقسیم کنند؛ حتی اگر آن نهادها طبق قوانین خودشان دارای مالکانی غیر وکیل بوده باشند.

ایالت فلوریدا

در ایالت فلوریدا، در ۸ نوامبر سال ۲۰۲۱، کانون وکلا فلوریدا به اتفاق آرا با لیست اصلاحیه ­های پیشنهادی به قاعده ۵.۴ مخالفت کردند که در کنار مواردی دیگر، اجازه ­ی مالکیت جزئی موسسات حقوقی توسط افراد غیر وکیل و اجازه ­ی تقسیم درآمد با ایشان را می­‌داد. در ماه مارس سال بعد، دادگاه عالی ایالت فلوریدا با این موضوع موافقت نمود.

کانون وکلای دادگستری آمریکا که پیشنویس قواعد پایه رفتار حرفه­‌ای وکلا را ارئه کرده است، نیز موضع مشابهی اتخاذ نمود.

پس از مجادله­ ی گسترده در جلسه­ ی فوریه­ ی ۲۰۲۰، شامل بحث در باره­ ی اصلاحیه­ ی قاعده مذکور، نمایندگان کانون وکلای دادگستری آمریکا قطعنامه­ ی ۱۱۵ را منتشر کردند که از راهکارهای نوآورانه برای افزایش دسترسی به عدالت – در صورتی که این راهکارها از قاعده ۵.۴ کانون وکلای دادگستری آمریکا در حالت فعلی آن تخطی نکند، استقبال می کنند.

رقابت، چه با تغییر و چه با عدم تغییر قانون از راه خواهد رسید

روشن است که رقابت، چه با تغییر و چه با عدم تغییر از راه خواهد رسید. بسیاری از بزرگ­ترین شرکت­های حسابداری کشور که به اجرای قوانین رفتار حرفه ­ای کانون وکلای دادگستری ایالتی ملزم نشده­ اند، خدمات جدیدی را اضافه کرده‌اند که مستقیما با خدمات موسسات حقوقی سنتی رقابت می­کند. این حقیقت که خدمات جدید موفقیت ­آمیز و سودآور بوده ­اند نشان می ­دهد که مشتریان در همه­ ی سطوح به شیوه­ های مقرون به صرفه­ ی توسعه و حل مشکلات حقوقی خود علاقه­ مند هستند.

نتیجه­ گیری

بحث راجع به مقرون­ به صرفه­ ترین راه­های افزایش دسترسی به خدمات حقوقی ادامه پیدا خواهد کرد تا به موضوع مالکیت موسسات حقوقی توسط افراد غیر وکیل برسد.

فراهم آورندگان خدمات حقوقی ان­لاین – مانند راکت لایر و لگال زوم – هم اکنون نوآوری­‌های قابل توجهی در فضای خدمات حقوقی ایجاد کرده­ اند و خدماتی را ارائه می ­کنند که مورد نیاز بسیاری از شهروندان عادی است. شهروندانی که قادر به پرداخت هزینه­ شرکت‌­های حقوقی با خدمات کامل نیستند.

موفقیت شرکت­های حسابداری در ارائه­ ی خدمات مدیریت اکتشاف دعوای قضایی همچنین نشان داد که تغییر در خدمات قضایی می ­تواند در هر سطحی رخ بدهد. بحث راجع به آینده­ی قاعده ۵.۴ قطعا در آغاز راه خود است.