تقدیم دادخواست به طرفیت شخص متوفی

نظر اکثریت

دادگاه قرار رد دعوا صادر می نماید زیرا:

1 .مطابق 956 قانون مدنی اهلیت انسان با مرگ او به پایان می رسد و در صورتیکه شخص به طرفیت دیگری که فوت نموده دادخواست تقدیم نماید در واقع مانند این اسـت کـه علیـه شخصی که فاقد اهلیت می باشـد دادخواسـت داده اسـت و مطـابق مـاده 84 قـانون آیـین دادرسی مدنی قرار رد دعوا صادر می گردد.

2 .وفق ماده 2 قانون آیین دادرسی مدنی دعوا باید برابر قانون رسیدگی گـردد در صـورتی کـه شخصی خارج از تصرفات قانونی درخواست رسیدگی نمایـد ایـن دعـوا قابلیـت اسـتماع نداشته و باید رد گردد چنآنکه ماده 332 قانون آیین دادرسی مـدنی نیـز یکـی از قرارهـای قابل تجدیدنظر را قرار عدم استماع دعوا دانسته است.

3 .رویه بعضی از محاکم تجدیدنظر استان این است که در چنین مواردی قرار رد دعوا صـادر می گردد زیرا موضوع مشمول ماده 105 قـانون آیـین دادرسـی مـدنی کـه فـوت در حـین رسیدگی را پیش بینی کرده، نمی شود.

نظر اقلیت

در صورتی که دادخواست به طرفیت مرده تقدیم شود قرار توقیف دادرسـی صـادر مـی گـردد زیرا:

1 .ماده 84 قانون آیین دادرسی مدنی که مرکز ثقل اکثر قرارهای دعوا و از جمله ایرادات است در خصوص فوت خوانده و نیز عدم اهلیت وی سخنی به میان نیاورده و مـاده 105 قـانون مزبور نیز در این خصوص ساکت است لهذا فوت قبل از تقـدیم دادخواسـت از مـوارد رد دعوا نیست به علاوه با اینکه چنین خوانده ای اهلیت دفاع از خـود نـدارد امـا مقـنن عـدم اهلیت خوانده را با توجه به ماده 86 از موارد رد دعوا نمی داند بلکـه وی را مجـاز شـمرده است پاسخ دعوا را ندهد و فقط در مورد عدم اهلیت خواهـان مقـنن بـه صـراحت تعیـین تکلیف نموده است. با استناد به ماده 86 قانون مرقوم که در صورت عـدم اهلیـت خوانـده پاسخ داده نمی شود در صورت فوت وی نیز خواهان مجبور به تعرفه جانشـینان بـا صـدور قرار توقیف خواهد شد.

2 .ماده 2 قانون آیین دادرسی مدنی که در خصوص نحوه طرح دعوا در مقدمات قانون جـای گرفته در بند (10 (ماده 84 تکرار گشته و در صورتیکه خواهان ذینفع نباشد از موارد قـرار رد دعواست لیکن نمیتوان به استناد اینکه دعوا مزبور قابلیت استماع را نداشته دعـوا را رد نمود زیرا اولاً: به موجب ماده 3 قانون مزبور عـدم اسـتماع دعـوا در وضـعیت موجـود از موارد تخلف است و حاکم دادگاه باید در هر حال به دعوا رسیدگی کنـد و حـق نـدارد از رسیدگی به آن استنکاف نماید و ثانیاً: بند (ب) ماده 332 قانون آیین دادرسی مـدنی مبتنـی بر اشتباه میباشد زیرا در وضعیت خـاص قـرار عـدم اسـتماع صـادر نمـیگـردد تـا قابـل تجدیدنظر خواهی باشد چنآنکه مقنن بند (د) همین قانون را نیز از ماده 19 قـانون تشـکیل دادگاههای عمومی و انقلاب نگارش نموده غافل از اینکه مطابق ماده 4 قانون آیین دادرسی مدنی در صورتی که خواهان، اهلیت نداشته باشد قرار رد دعوا صادر می گردد نه قرار عـدم اهلیت خواهان لهذا در وضعیت موجود نمیتوان به لحاظ اینکه دعـوا بـه طرفیـت متـوفی اقامه شده قرار عدم استماع دعوا صادر نمود.

3 .مطابق ماده 165 قانون آیین دادرسی مدنی فوت یکی از اصحاب دعوا در حین رسیدگی از موارد توقیف دادرسی است لذا تقدیم دادخواست به طرفیت متوفا نیز مـی توانـد از مـوارد توقیف دادرسی باشد. 4 .در مواردی شعب دیوان عالی کشور نیز موضوع را قابل انطباق، بـا قـرار توقیـف دادرسـی می دانند.